Publikacja Czas na esej jest podsumowaniem dotychczasowych edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Esej, który od 2004 roku jest organizowany przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Opolu. Książka zawiera prace krytycznoliterackie nadesłane na Ogólnopolski Konkurs na Esej na przestrzeni osiemnastu lat. Są to szkice, które przez jurorów konkursu zostały ocenione jako najlepsze, publikacja gromadzi zatem eseje z lat 2004–2021, które uplasowały się na pierwszym miejscu obu kategorii.